δεκάποδα

δεκάποδα
Τάξη καρκινοειδών μαλακοστράκων. Τα δ., στα οποία περιλαμβάνονται τα πιο μεγάλα καρκινοειδή (π.χ. ο ιαπωνικός καρκίνος, του οποίου το άνοιγμα των βαδιστικών ποδιών μπορεί να φτάσει έως 3 μ.), έχουν πέντε ζεύγη βαδιστικών ποδιών και, μπροστά από αυτά, τρία ζεύγη γναθικών ποδιών. Τα άκρα των βαδιστικών ποδιών είναι μετασχηματισμένα σε λαβίδες, ιδιαίτερα ανεπτυγμένες και ισχυρές στο πρώτο ζεύγος. Στο κεφάλι βρίσκονται έμμισχοι και κινητοί οφθαλμοί, κεραίες και διφυή κεραιίδια· η στοματική συσκευή αποτελείται από ένα ζεύγος άνω γνάθων και από δύο ζεύγη κάτω γνάθων· στη λειτουργία του στόματος βοηθούν και τα γναθικά πόδια. Το σώμα τους διαιρείται σε κεφαλοθώρακα, ο οποίος καλύπτεται από ένα ισχυρό θωράκιο που σχηματίζει τους βραγχιακούς θαλάμους γύρω από τα βράγχια, και σε κοιλιά με διαφορετική μορφή στις τρεις υποτάξεις στις οποίες υποδιαιρούνται τα δ.: τα μακρόουρα (π.χ. καραβίδες, αστακοί, γαρίδες) έχουν κοιλιά επιμήκη, που καταλήγει σε ένα ουραίο πτερύγιο, το τέλσον, με πέντε λοβούς· τα ανόμουρα έχουν μεγάλη και μαλακή κοιλιά, η οποία συνήθως προστατεύεται από το εγκαταλελειμμένο όστρακο ενός γαστερόποδου (π.χ. βερνάρδος ο ερημίτης)· τα βραχύουρα (π.χ. καβούρια) έχουν πολύ μικρή και κοντή κοιλιά, διπλωμένη ολόκληρη κάτω από τον κεφαλοθώρακα. Σε μερικά γένη δ. (π.χ. στο penaeus – γένος γαρίδας) η μετεμβρυϊκή ανάπτυξη είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη· στην πραγματικότητα ολοκληρώνεται σε τρία προνυμφικά στάδια: nauplius, zoëa και mysis. Με τον όρο δ. χαρακτηρίζεται και μία άλλη τάξη διβραγχίων μαλακίων, με εσωτερικό όστρακο. Τα ζώα αυτά έχουν δέκα βραχίονες ή πλοκάμους γύρω από το στόμα (από όπου και η ονομασία της τάξης), εφοδιασμένους με μυζητήρες· δύο από τους βραχίονες αυτούς είναι ιδιαίτερα μεγάλοι, όπως, για παράδειγμα, στη σουπιά και στο καλαμάρι. Τα δεκάποδα, μαλακόστρακα καρκινοειδή, πήραν την ονομασία τους από τα πέντε ζεύγη βαδιστικών ποδιών, με τα οποία είναι εφοδιασμένα. Στην τάξη αυτή ανήκουν οι γαρίδες, οι πάγουροι (επάνω) και τα καβούρια (κάτω).

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Look at other dictionaries:

  • δεκάποδα — δεκάπους ten feet long masc acc sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • καρκινοειδή — Φύλο που περιλαμβάνει υδρόβιους, κυρίως θαλάσσιους οργανισμούς· σύμφωνα με άλλους συστηματικούς ζωολόγους, τα κ. συνιστούν υποφύλο του φύλου των αρθροπόδων. Αρκετά κ. κολυμπούν, άλλα βαδίζουν στον βυθό ή είναι προσκολλημένα σε αυτόν. Η αναπνοή… …   Dictionary of Greek

  • δεκάποδος — η, ο (Α δεκάπους, ουν) αυτός που έχει μήκος δέκα ποδών νεοελλ. 1. (για ζώα) αυτός που έχει δέκα πόδια 2. (το ουδ. πληθ. ως ουσ.) τα δεκάποδα α) καρκινοειδή μαλακόστρακα με πέντε ζεύγη βαδιστικών ποδιών (γαρίδες, καβούρια κ.λπ.) β) μαλάκια… …   Dictionary of Greek

  • ποδοβράγχιο — το, Ν ζωολ. βράγχιο που βρίσκεται στην άρθωση θωρακικού ποδιού στα δεκάποδα καρκινοειδή. [ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. αγγλ. podobranch (< πους, ποδός + βράγχιο)] …   Dictionary of Greek

  • ποδόφθαλμα — τα, Ν ζωολ. μαλακόστρακα δεκάποδα καρκινοειδή που έχουν τα μάτια τους σε μίσχους. [ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. αγγλ. podophthalma (< πους, ποδός + οφθαλμός). Η λ. μαρτυρείται από το 1873 στον Αιμ. Νοννότη] …   Dictionary of Greek

  • υποβραγχιακός — ή, ό, Ν 1. (συγκρ. ανατ.) αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στο κατώτερο ή στο τέταρτο τμήμα ενός βραγχιακού τόξου 2. φρ. α) «υποβραγχιακός χώρος» (συγκρ. ανατ.) ο χώρος κάτω από τα βράγχια στα δεκάποδα καρκινοειδή β) «υποβραγχιακοί μύες» (συγκρ.… …   Dictionary of Greek

  • ανόμουρα — (anomura). Καρκινοειδή μαλακόστρακα δεκάποδα, που έχουν χαρακτηριστικά των βραχύουρων και των μακρόουρων. Η κοιλιά τους είναι μαλακή και τα μόνα τους εξαρτήματα είναι μερικά άγκιστρα, με τα οποία προσκολλώνται σε εγκαταλελειμμένα όστρακα. Οι… …   Dictionary of Greek

  • αρθρόποδα — Φύλο ασπόνδυλων που ονομάζονται έτσι επειδή έχουν αρθρωτά πόδια. Στην πραγματικότητα όχι μόνο τα πόδια, αλλά ολόκληρο το σώμα τους αποτελείται από διάφορα τμήματα (άρθρα) που συνδέονται μεταξύ τους με αρθρώσεις ποικίλου σχήματος και κινητικότητας …   Dictionary of Greek

  • δερματοσκελετός — Σκληρός, μεσοδερμικός σχηματισμός διαφόρων ασπονδύλων. Έχει λειτουργία ανάλογη με εκείνη του σκελετού των σπονδυλοζώων, γιατί εξυπηρετεί τη στήριξη και την προσκόλληση του μυϊκού συστήματος. Στα εχινόδερμα, ο δ. είναι ένας ασβεστολιθικός… …   Dictionary of Greek

  • εξέλιξης, θεωρία της- — Θεωρία κατά την οποία όλα τα αντικείμενα του σύμπαντος έχουν υποστεί, με την πάροδο του χρόνου, μεταμορφώσεις σύμφωνα με μια φυσική διαδικασία εξέλιξης που τα οδήγησε βαθμιαία από μια αρχέγονη, ομοιογενή και αδιαφοροποίητη κατάσταση, σε… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”